मुख्य मंदिराशिवाय भूगर्भातील दोन शिवमंदिराने थक्क करणारे डोंगराच्या कुशीतील सिद्धेश्वर मंदिर......

अहमदनगर जिल्यातील पारनेर तालुक्यात सिद्धेश्वरवाडी नावाचे एक गाव! गावात आहे विलोभनीय असे सिद्धेश्वर मंदिर!

गाडी पार्क करून मंदिराकडे जाताना दिसतो मंदिराचा नयनमनोहर परिसर....

डोंगराच्या कुशीत विसावलेले एक सुरेख मंदिर...

मुख्य मंदिराच्या बाहेर आहे चतुष्की....चतुष्की साधारणत: दीक्षा देण्यासाठी किंवा यज्ञ करण्यासाठी असते...ह्या चतुष्की मधे आहे एक पोर्तुगीज घंटा...

मुख्य मंदिर सिद्धेश्वराचे! मंदिराच्या पायरी दोन कीर्तिमुख आहे...

मंदिराच्या अंतराळात आहे कासव प्रतिमा..

कासव प्रतिमे तोंडासमोर आहे मंदिराचे गर्भगृह

गर्भगृहात फुलांनी सजवलेली शिवपिंड..

गर्भगृहाच्या दरवाज्यातून बाहेरचा सभामंडप

कासवाच्या शेपटाकडे आणि गर्भगृहाच्या समोर आहे नंदीमंडप

सुरेख नंदीमंडप...

मंदिराला एकूण तीन दरवाजे...चतुष्कीच्या बाजूला आहे भुयारातील शिवमंदिर..

शिवमंदिराला भुयारात जाणाऱ्या पायऱ्या..

भुयारातील मंदिरात आहे शिवपिंड, शिवपिंडी समोर पार्वती आणि नंदी

 भुयार मंदिरातून वर आल्यावर दिसते ते पाण्याचे कुंड..

मुख्य मंदिराच्या मागील बाजूस भूगर्भात आहे अजून एक शिव मंदिर...

मंदिराला जायला कुंडाच्या बाजूने पायऱ्या आहेत...

 तसेच मुख्य मंदिराच्या मागील बाजूनेही...

ह्या मार्गावर नंदिशिल्प आणि अन्य देवतांची शिल्पे पाह्यला मिळतात.

भूगर्भातील मंदिराचा कळस वरून असा घुमटाकृती दिसतो...

अशा प्रकारचे बांधकाम हे तेराव्या शतकातील असावे असा अंदाज आहे...

घुमटाकार कळसाजवळ देवतांच्या प्रतिमामध्ये शिवपार्वतीच्या प्रतिमा असून डावीकडून दुसरी प्रतिमा गदाधारी विष्णु ची आहे.

पायऱ्या उतरताना मंदिरावर असलेली गणेशपट्टी इथे बसवलेली दिसते..

पायऱ्या उतरून दिसणारी मंदिराची कमान..

मंदिराचे द्वार..

गर्भगृहात आहे नंदीसहित शिवपिंडी

मंदिरासमोरील सुंदर अशा वृक्षा लगतच्या पायऱ्यांनी कुंडाच्या बाजूने वर येता येते..

परतीच्या मागार्वर पुलाच्या पलीकडे आहे धर्मशाळा ..

आणि समोर पुष्करिणी..

पुष्करिणी मधे आहे शिलालेख..(नारंगी चौकटीत)

पूर्ण शिलालेख जवळून..

असे हे आगळेवेगळे मंदिर....

🔺मुख्य मंदिरासहित इथे आहेत अजून दोन भूगर्भातील शिवमंदिरे!
🔺सुरेख दगडी पायऱ्या!
🔺पाण्याचे कुंड
🔺चतुष्की आणि त्यात बसवलेली पोर्तुगीज घंटा
🔺धर्मशाळा
🔺धर्मशाळेसमोर पुष्करिणी
🔺 पुष्करिणीत शिलालेख

इतक्या साऱ्या प्राचीन गोष्टींनी समृद्ध हे मंदिर तसे अपरिचितच!

तालुक्याचे ठिकाण असणाऱ्या पारनेर शहरापासून फक्त चार किमी अंतरावर..

वेळ असल्यास एकदा नक्की भेट द्या...भेट देण्याआधी हा ब्लॉग वाचून जा...

परत भेटूच...

💗💗💗💗💗💗💗💗💗💗

फिरस्ती महाराष्ट्राची, पुणे तर्फे दिनांक २८ जुलै रोजी ही वारसा सहल आयोजित केली.
खास आभार: शंतनू परांजपे आणि अनुराग वैद्य

🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺